Wykład OSKA1 stanowi wprowadzenie do przedmiotu OSKA2, którego zajęcia odbywają się w kolejnym semestrze zimowym kolejnego roku akademickiego. Laboratorium i zajęcia projektowe powinny być poprzedzone wykładem wprowadzającym. Z punktu widzenia dydaktycznego kluczowe są właśnie zajęcia praktyczne. Wykład OSKA1 obejmuje zagadnienia związane z projektowaniem procesów technologicznych oraz wiedze z zakresu obróbki skrawaniem. Odpowiadam za część wykładu dotyczącą projektowania procesów technologicznych.
Projektowanie i wdrażanie procesów technologicznych to procesy wieloczynnikowe, które wymagają wykorzystywania wielu źródeł danych oraz nieustającego pogłębiania własnych umiejętności i wiedzy.
Chcę tu podkreślić, że kolejność słów “umiejętności i wiedzy” nie jest przypadkowy i ma ogromne znaczenie. W realiach przemysłowych przede wszystkim liczą się umiejętności podparte wiedzą.
Stąd w procesie dydaktycznym na uczelni technicznej zajęcia laboratoryjne i projektowe należy uznać za kluczowe. Wykład dostarcza wiedzy niezbędnej do tego by móc podjąć się zadań w ramach projektów i ćwiczeń. Treści przedstawiane podczas wykładu powinny oprócz zakresu wiedzy bazowej w maksymalnym możliwym stopniu przygotowywać do ćwiczeń i, lub laboratoriów. Wiedza bazowa, inaczej elementarna lub podstawowa jest konieczna by w ogóle móc zrozumieć zasadnicze tematy danego obszaru zagadnień. Przykładem wiedzy podstawowej jest choćby terminologia, czy definicje.
Już podczas wykładu odwołuję się do problematyki opracowywania procesu technologicznego z wykorzystaniem wyłącznie obrabiarek konwencjonalnych oraz takiego z użyciem obrabiarek CNC. To dwa odmienne możliwości i podejścia. Osobiście uważam, że proces technologiczny, w którym mamy do dyspozycji wyłącznie obrabiarki konwencjonalne umożliwia nam efektywniejsze poznanie dlaczego jakaś powierzchnia obrabiana jest w konkretnej kolejności, a nie wcześniej, czy później. Proces “konwencjonalny” wręcz zapewnia nam możliwość zweryfikowania dotychczasowych zasad doboru baz technologiczności, a także słuszności ramowych procesów technologicznych. Proces “konwencjonalny” wymaga przemyślenia jego planu operacyjnego od samego początku czyli od rysunku konstrukcyjnego części. Z kolei proces technologiczny z wykorzystaniem obrabiarek CNC przypomina nieco tzw. BLACK BOX. Wkładamy coś do środka i coś wyciągamy ale co dzieje się wewnątrz takiego pudełka pozostaje nieznane, niejasne, względnie nie dające się w pełni poznać.
Z edukacyjnego punktu widzenia powinno się najpierw zrealizować projekt “konwencjonalny”, a następnie ten z użyciem obrabiarek CNC.
Niestety nie mamy tak komfortowej możliwości. Z tego powodu za jeden z głównych celów edukacyjnych zajęć projektowych w ramach OSKA2 przyjąłem pełne zrozumienie dlaczego proces technologiczny danej części przebiega tak, a nie inaczej. Nie jest to jedyny cel ale uważam go za bardzo ważny, może wręcz kluczowy. Inżynier nie może pozwolić sobie na decyzje, wybory, określanie jakichkolwiek parametrów bez rzetelnego uzasadnienia. Projektowanie procesów technologicznych to nie jest droga wiodąca jednym szlakiem. W przeważającej części przypadków przy tych samych zasobach, tych samych środkach produkcji można opracować więcej niż jeden plan operacyjny dla tej samej części.
W ramach zajęć projektowych OSKA2 skupiam się na opracowaniu procesu technologicznego bez analiz ekonomicznych, które przeważnie są decydujące przy wyborze planu operacyjnego. Opracowanie procesu technologicznego obejmuje projekt półfabrykatu, projekt marszruty, czyli plan operacyjny, kartę technologiczną, karty instrukcyjne dla wybranych operacji technologicznych oraz kartę normowania czasu. To minimum, które umożliwia doskonalenie i kształtowanie umiejętności projektowanie procesów wieloczynnikowych, w naszym przypadku procesu technologicznego.
